Konkurs Polski Cement w Architekturze / 2006
Natura i kultura nagrodzone czyli X edycja konkursu Polski Cement w Architekturze
Architekt Tomasz Konior z zespołem odebrał czek na 20 tys. zł
i zdobył I nagrodę w X edycji konkursu „Polski Cement w Architekturze”. Zaprojektowany przez niego obiekt, Gimnazjum i Ośrodek Kultury Warszawa-Białołęka, to połączenie natury i kultury. Jubileuszowa, dziesiąta edycja konkursu była także czasem do podsumowania: – 10 lat temu uczyliśmy się podstawowych chwytów, jak stosować beton, co zrobić, by był on gładki, piękny, a wielu z nas wydawało się to niewykonalne. Dzięki konkursowi „Polski Cement w Architekturze” beton jest dzisiaj powszechnie uznawany jako materiał szlachetny, jako materiał, który daje architektowi ogromne możliwości – stwierdził prof. Stefan Kuryłowicz.
Konkurs „Polski Cement w Architekturze” to jeden z pomysłów na popularyzację betonu w środowisku architektów. Przemysł cementowy działający w Polsce postanowił włączyć w jego organizację Stowarzyszenie Architektów Polskich. Propozycja corocznego nagradzania autorów najlepszych realizacji wykonanych z użyciem żelbetu spotkała się z entuzjastycznym przyjęciem. Po raz pierwszy konkurs rozstrzygnięto w listopadzie 1997 roku.
PIĘĆ PRAC Z SIEDEMNASTU
8 grudnia 2006 roku, w siedzibie SARP przy
ul. Foksal, po raz 10. rozstrzygnięto konkurs „Polski Cement w Architekturze”. Ceremonii rozstrzygnięcia towarzyszyła wystawa nominowanych i nagrodzonych prac.
Na konkurs zgłoszono 17 prac. Oceniał je sąd konkursowy w składzie:
przewodniczący:
– arch. Grzegorz Chodkowski, wiceprezes SARP
członkowie:
– arch. Dariusz Kozłowski, SARP Kraków
– arch. Andrzej Owczarek, SARP Łódź
– arch. Stanisław Stefanowicz, SARP Warszawa
– Jan Deja, Stowarzyszenie Producentów Cementu.
Pula nagród w X edycji konkursu sięgnęła 40 tysięcy złotych. Sąd konkursowy przyznał pierwszą nagrodę w wysokości 20 tysięcy złotych oraz cztery równorzędne wyróżnienia po 5 tysięcy złotych.
PIERWSZA NAGRODA
Pierwszą nagrodę otrzymała praca Gimnazjum i Ośrodek Kultury Warszawa-Białołęka
autorzy: główny projektant – arch. Tomasz Konior
współpraca autorska: arch. Tomasz Danielec, arch. Andrzej Witkowski
współpraca: arch. Mateusz Biskupek, arch. Paweł Gruszka, arch. Mariusz Okrajek
inwestor: Gmina Białołęka
wykonawca: STRABAG Sp. z o.o.
Uzasadnienie:
Autorom dzieła – Gimnazjum i Ośrodek Kultury Warszawa-Białołęka – sąd przyznał nagrodę za znakomite, niepowtarzalne walory przestrzenne uzyskane przy zastosowaniu betonu jako podstawowego materiału zarówno konstrukcyjnego, jak wykończeniowego. Walory obiektu podkreśla elegancki, dopracowany detal architektoniczny.
arch. Tomasz Konior, laureat I nagrody X edycji „Polski Cement w Architekturze”: – Za każdym razem, gdy przystępujemy do pracy nad jakimś projektem, staramy się czytać i patrzeć w przestrzeń, z którą mamy do czynienia. Dopisując kolejną odsłonę, nakładając kolejną warstwę na przestrzeń, która w miastach jest jakoś opisana i dotknięta, chcemy, by obiekt wpisywał się w tę przestrzeń, na zasadach dobrej kontynuacji.
W przypadku nagrodzonej pracy było to połączenie natury i kultury. Natura to przyroda, którą zastaliśmy na tym skrawku terenu, dość dziewiczym, z drzewami i bliskością rzeki. Stwarzało to pewną specyfikę. Z kolei w sąsiedztwie było osiedle z wielkiej płyty, bloki z lat 70. i 80.
Kolejny aspekt stanowi przyszły użytkownik, ci, którym ten obiekt miał służyć. Tych użytkowników w Białołęce miało być czterech: gimnazjum, liceum, ośrodek kultury i biblioteka. Tak naprawdę każdy z nich zasługiwał na osobny budynek. My musieliśmy im stworzyć wspólny dom.
Trzeci aspekt to dwoistość tej przestrzeni, natura i kultura, którą oddaliśmy przez beton z jednej strony i cegłę z drugiej. Staraliśmy się z jednej strony stworzyć formy miękkie, a z drugiej twarde. Był jeszcze trzeci materiał – szkło, który pozwolił na przenikanie się zewnętrza z wnętrzem. Pozwolił na otwarcie się tego obiektu na przyrodę i zakole Wisły. Kulminacją jest hol główny (na zdjęciu obok), w którym beton daje się najbardziej odczuć. Surowość, niczym niezaburzona, miała stanowić identyfikację, wyróżnić obiekt, by użytkownicy dostrzegli w nim swoje jedyne i niepowtarzalne miejsce. Dla tych czterech użytkowników hol jest wspólną przestrzenią.
Beton w obiekcie stanowi jego konstrukcję, a z drugiej strony jest elementem wykończeniowym. Wewnątrz mamy surowość ścian betonowych, a z zewnątrz prefabrykowane płyty betonowe. Ten obiekt to szalenie ciekawe doświadczenie.
WYRÓŻNIENIE I
oraz WYRÓŻNIENIE SPECJALNE Stowarzyszenia Producentów Betonu Towarowego w Polsce
Audytorium Maximum – Zespół wykładowo-konferencyjny Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie przy ul. Krupniczej 33
autorzy: mgr inż. arch. Stanisław Deńko, mgr inż. arch. Robert Kuzianik, dr inż. arch. Wojciech Korbel, mgr inż. Marcin Przyłuski, mgr inż. arch. Przemysław Skalny, mgr inż. Czesław Hodurek, dr inż. Lesław Stryczniewicz
współpraca: mgr inż. arch. Małgorzata Deńko, mgr inż. arch. Anna Marek-Pelc, mgr inż. Marek Kamiński
inwestor: Uniwersytet Jagielloński
generalny realizator inwestycji: Hydrobudowa-6 SA (lipiec 2003 – luty 2004) stan surowy otwarty
generalny wykonawca: Konsorcjum RE-Bau Sp. z o.o. – PORR Polska SA (luty 2004 – sierpień 2005)
Uzasadnienie:
Wyróżnienie przyznano za wybitną architekturę zrealizowaną w kontekście przestrzeni historycznej Krakowa.
Forma architektoniczna kształtowana szlachetną wykładziną cegły i kamienia nie mogła odbyć się bez zastosowania technologii betonowej.
Uzasadnienie wyróżnienia specjalnego SPBT:
WYRÓŻNIENIE SPECJALNE przyznano za zastosowanie betonu towarowego w obiekcie o wielkiej kubaturze, wybitnym dziele architektonicznym.
– Gratuluję laureatom wyróżnienia specjalnego. Zachęcam wszystkich architektów do realizacji z betonu towarowego. Pamiętajcie, że w wytwórniach betonu towarowego skupionych w naszym stowarzyszeniu otrzymacie jakość, której oczekujecie – mówił Zdzisław Kohutek, dyrektor Biura Stowarzyszenia Producentów Betonu Towarowego w Polsce.
WYRÓŻNIENIE III
Pomnik Pamięci Zagłady Żydów Litzmannstadt Getto Stacji Radegast w Łodzi
autorzy:
generalny projektant – dr Czesław Bielecki
projekt architektury – art. plast. Maria Twardowska, arch. Maria Gazicka, arch. Monika Rembikowska, arch. Agnieszka Kaczmarek, arch. Lenka Cederbaum
sprawdzający architektury – arch. Marek Wiśniewski
projekt konstrukcji – mgr inż. Jerzy Pełczyński
sprawdzający konstrukcji – mgr inż. Włodzimierz Jakubicz
projekt elektryczny – mgr inż. Halina Płużańska
inwestor: Urząd Miasta Łodzi
generalny projektant i wykonawca: DiM’84 Dom i Miasto Sp. z o.o.
Uzasadnienie:
Wyróżnienie przyznano za konsekwentne i w pełni realizujące zamierzony efekt użycie surowego betonu w „instalacji architektoniczno-rzeźbiarskiej”, jak autorzy nazywają założenie pomnikowe, szczególnie w fasadach i wnętrzu Tunelu Deportowanych oraz wnętrzu Hallu Miast.
Wyróżnienie przyznano także za użycie oryginalnych technik reliefów na powierzchniach betonowych, nadających fakturom dodatkowe znaczenie i symbolikę.
WYRÓŻNIENIE IV
Dom jednorodzinny z basenem w Konstancinie-Jeziornie
autorzy:
Ewa Kuryłowicz, Stefan Kuryłowicz, Jacek Ciećwierz
projekt wnętrz – Joanna Lengiewicz, Robert Charkiewicz
konstrukcja – Krzysztof Kakowski, PRO-INVEST, Mateusz Nowicki, PRO-INVEST
instalacje sanitarne – Barbara Naumczyk T&M, Grażyna Malenka T&M, Wiesław Wesołowski T&M
instalacje elektryczne – Anna Bramson AEB Electric
technologia basenu – Jan Antonowicz Aquarius Line
inwestor: państwo Ewa Langwińska-Wośko i Marek Wośko
wykonawca: Marwokat Sp. z o.o.
Uzasadnienie:
Dziełu sąd przyznał wyróżnienie za szczególnie wysoki poziom rzemiosła, zarówno projektowego jak wykonawstwa w technologii betonu wylewanego stanowiącego równocześnie faktury zewnętrzne – wykończeniowe.
O KONKURSIE POWIEDZIELI
Branżę cementową podczas rozstrzygnięcia konkursu w warszawskiej siedzibie SARP reprezentował Zbigniew Pilch, szef marketingu Stowarzyszenia Producentów Cementu.
– To dla nas ogromny zaszczyt, że możemy uczestniczyć w X edycji konkursu „Polski Cement w Architekturze”. Dziesięć edycji konkursu to ponad 40 obiektów wyróżnionych i nagrodzonych, to znakomici architekci. Te 10 lat to również ogromne zmiany w polskim przemyśle cementowym – prywatyzacja, restrukturyzacja i ogromny program modernizacji. Dziś możemy powiedzieć, że produkujemy bardzo nowoczesny materiał budowlany – cement. Te 10 lat to również konsekwentnie realizowana kampania produktowa pod logo „Polski Cement”, konkursy dla architektów i studentów architektury, warsztaty betonowe dla studentów architektury. To także wydawnictwa promujące architekturę betonową – wyliczał Zbigniew Pilch. – Mam nadzieję, że beton będzie dla państwa materiałem, który będziecie doceniać, materiałem, który będzie wam pozwalał realizować swoje marzenia, ideologie, swoje fantazje architektoniczne. Gratuluję wszystkim nagrodzonym i wyróżnionym. Chciałbym życzyć państwu wielu pomysłów, rozsądnych inwestorów, którzy będą doceniać dobrą architekturę, oraz wielu, wielu realizacji. Proszę zawsze o nas pamiętać jako o skromnym dostawcy doskonałego materiału budowlanego, jakim jest beton.
Zdaniem Ryszarda Jurkowskiego, prezesa SARP, współpraca ze Stowarzyszeniem Producentów Cementu jest dla architektów zaszczytem. – Oprócz corocznego rozstrzygnięcia konkursu spotykamy się z branżą cementową na konferencjach, podczas których mówimy o architekturze betonowej, konsultujemy i pomagamy w przygotowaniu albumów o architekturze betonowej. Stowarzyszenie to znakomity nasz partner i proszę o duże brawa dla branży cementowej. Zapraszam koleżanki i kolegów do udziału w jedenastej, przyszłorocznej edycji konkursu „Polski Cement w Architekturze” – dodał prezes Jurkowski.
Swoje spostrzeżenia na temat konkursu przekazał również prof. arch. Stefan Kuryłowicz: – 10 lat to dużo i mało. 10 lat temu uczyliśmy się podstawowych chwytów, jak stosować beton, co zrobić, by był on gładki, piękny, a wielu z nas wydawało się to niewykonalne. Dzięki konkursowi „Polski Cement w Architekturze” beton jest dzisiaj powszechnie uznawany jako materiał szlachetny, jako materiał, który daje architektowi ogromne możliwości. Jako laureat kilku edycji konkursu mogę powiedzieć, że konkurs jest jednym z najbardziej prestiżowych w kraju przez to, że ma bardzo czytelne kryteria i że jest to konkurs publiczny. Stowarzyszenie Producentów Cementu promuje laureatów konkursu i stworzone przez nich budowle. To znakomity konkurs.
Według Krzysztofa Chwaliboga, który był prezesem SARP w chwili rozstrzygania pierwszej edycji konkursu, w 1997 roku architekci jeszcze nie wiedzieli, jak sobie poradzą z technologią betonową, jakie będą koncepcje twórcze architektów. – Wszystko znakomicie się udało. Obserwujemy proces rozwoju koncepcji architektonicznej, która w oparciu o rozwój technologii betonowej dokonała skoku. To co kiedyś było trudnością techniczną, coś co oglądaliśmy tylko w pismach japońskich czy amerykańskich, możemy osiągać w kraju. I to ogromny sukces tego konkursu. Współpraca nurtu technologicznego z twórczością jest niezbędna, by w architekturze osiągać sukcesy – tłumaczył Krzysztof Chwalibóg.
Dodał, że od pierwszej edycji konkurs „Polski Cement w Architekturze” dawał okazję architektom do wykazania poziomu swojej twórczości. – To bardzo cenne dla naszego środowiska – zakończył.
Piotr Piestrzyński