Twórcy „Kamienia” z nagrodą główną

eM4.Pracownia Architektury.Brataniec zdobyła nagrodę główną i nagrodę specjalną XXIV edycji konkursu Polski Cement w Architekturze za projekt pawilonu edukacyjnego Kamień na Golędzinowie. Jury nagrodziło także twórców domu jednorodzinnego Beton House, budynku biurowo-usługowego Nowy Targ we Wrocławiu oraz siedziby Transportowego Dozoru Technicznego w Warszawie.

28 maja 2021 r. odbyło się uroczyste rozstrzygnięcie konkursu organizowanego przez Stowarzyszenie Producentów Cementu i Stowarzyszenie Architektów Polskich.
Pandemia COVID-19 pokrzyżowała plany rozstrzygnięcia XXIV edycji konkursu Polski Cement w Architekturze. Pierwotnie, konkurs na najlepszą realizację z użyciem technologii żelbetowej, wykonaną i przekazaną do użytku przed końcem roku 2019, miał zostać rozstrzygnięty w grudniu 2020 r. Jednak lockdown i obostrzenia z nim związane wpłynęły na przesunięcie finału konkursu przez organizatorów – Stowarzyszenie Producentów Cementu i Stowarzyszenie Architektów Polskich.
W efekcie sąd konkursowy XXIV edycji konkursu Polski Cement w Architekturze obradował 13 stycznia 2021 r. w Warszawie, a uroczyste ogłoszenie wyników konkursu odbyło się 28 maja 2021 r.
Na konkurs zgłoszono 29 obiektów. Sąd konkursowy obradował w następującym składzie: prezes SARP, przewodniczący sądu – arch. Bohdan (Biś) Lisowski, przedstawiciel rady prezesów SARP – arch. Daria Kieżun, laureat poprzedniej edycji konkursu Polski Cement w Architekturze – arch. Piotr Lewicki, architekt członek kolegium sędziów konkursowych SARP, powołany przez ZG SARP – arch. Grzegorz Stiasny, przedstawiciel Stowarzyszenia Producentów Cementu – Zbigniew Pilch, szef marketingu SPC, sekretarz jury – arch. krajobrazu Marek Szeniawski.

Po zapoznaniu się z 29 zgłoszeniami jury nominowało do finału konkursu 12 obiektów:
–  monument pamięci w Lesie Szpęgawskim
–  budynek biurowy EXG w Częstochowie
–  Warszawski Pawilon Architektury „ZODIAK”
–  Dom Kultury „Krzemień” w Szczecinie
–  pawilon wystawienniczy Państwowego Liceum Plastycznego w Olsztynie
–  Villę A, Warszawa-Włochy
–  budynek biurowo-usługowy „Nowy Targ” we Wrocławiu
–  klasztor Sióstr Franciszkanek
–  siedzibę Transportowego Dozoru Technicznego w Warszawie
–  dom jednorodzinny Beton House
–  dom jednorodzinny w Gdyni
–  pawilon edukacyjny Kamień na Golędzinowie w Warszawie.
W imieniu Stowarzyszenia Producentów Cementu nagrody wręczali: Włodzimierz Chołuj – członek zarządu SPC (członek zarządu CEMEX Polska), prof. Jan Deja – dyrektor biura SPC oraz Zbigniew Pilch – szef marketingu SPC, a w imieniu Stowarzyszenia Architektów Polskich arch. Bohdan (Biś) Lisowski – prezes SARP oraz jurorzy konkursu.
Rozstrzygnięcie konkursu po długim czasie lockdownu i pandemii było okazją do przypomnienia początków jego organizacji.
– 25 lat temu zaczynaliśmy organizowanie konkursów Polski Cement w Architekturze wspólnie z SARP pod kierownictwem arch. Krzysztofa Chwaliboga. Uznaliśmy, że możemy wspólnie coś zrobić. To był bardzo dobry pomysł, który dzisiaj się materializuje w wielu pięknych realizacjach. Jestem dumny, że udało się nawiązać relacje ze środowiskiem architektów. Efektem tych dobrych relacji są piękne budowle, które pozostają w naszej przestrzeni na kilkadziesiąt lat. To coś, co nas wszystkich ubogaca – przypomniał prof. Jan Deja. – Stowarzyszenie Producentów Cementu wspierało, wspiera i będzie wspierać ten konkurs – dodał.
Prezes Włodzimierz Chołuj podziękował architektom za wieloletnią współpracę. – Jak zaczynaliśmy w 1997 roku to Igi Świątek nie było jeszcze na świecie, a Robert Lewandowski dopiero zaczynał swoją piłkarską karierę w UKS Varsovia. Na konkurs Polski Cement w Architekturze w czasie tych 24 edycji zgłoszono kilkaset obiektów. Nasz konkurs pobudza wyobraźnię architektów. Cieszymy się, gdy architekci sięgają po tak plastyczny materiał jak beton – mówił prezes Włodzimierz Chołuj.
Z nominowanych prac jury postanowiło nagrodzić cztery obiekty.

ODCIŚNIĘTE W BETONIE

I Nagrodę Główną w wysokości 15 tys. zł oraz dodatkowo Nagrodę Specjalną ufundowaną przez Stowarzyszenie Producentów Betonu Towarowego w wysokości 5 tys. zł otrzymali twórcy pawilonu edukacyjnego na Golędzinowie w Warszawie z eM4.Pracownia Architektury.Brataniec.
Obok Marcina Bratańca, który był głównym projektantem, i Urszuli Forczek-Brataniec nagrodę w imieniu inwestora odbierała Justyna Glusman z Zarządu Zieleni m.st. Warszawy.

– Warszawa jest pełna polodowcowych głazów. Zdałem sobie sprawę, że to bardzo mocna metafora. Że ten kamień może być inspiracją dla pawilonu. Forma kamienia może być użyteczna dla architektury. Ale nie wystarczy imitować, trzeba jeszcze przyłożyć do tego ludzką rękę. To dzisiaj jest odciśnięte w betonie. Deski tych szalunków. Ta praca ludzkich dłoni, która to wszystko ukształtowała. I dzięki temu ten obiekt ma wdzięk rzemieślniczej, manualnej roboty – mówił arch. Marcin Brataniec.

Pawilon na Golędzinowie otrzymał także Nagrodę Specjalną Stowarzyszenia Producentów Betonu Towarowego w Polsce, którą wręczyła Anna Kornecka – członek Zarządu SPBT.

– Nagrodzony obiekt to przykład harmonii architektury z otoczeniem. Widzimy powrót do natury. Cieszy nas fakt, że beton, jako materiał, został dostrzeżony przez architektów i wykorzystany w tak piękny i nowatorski sposób. Mamy nadzieję, że będzie powstawało coraz więcej obiektów z wykorzystaniem betonu, nowoczesną architekturą, spójną z otaczającym nas krajobrazem – powiedziała prezes Anna Kornecka.

KONSTRUKCJA LEKKA, MONOLITYCZNA I WYTRZYMAŁA

II nagrodę otrzymała pracownia Beton House Seweryna Nogalskiego za dom jednorodzinny Beton House.
Przy projekcie Beton House Seweryn Nogalski był architektem i inwestorem w jednej osobie. – To bardzo trudne zaprojektować sobie dom. To szkoła pokory i kompromisu. Osobiście uwielbiam beton. Najbardziej cenię go za to, co jednocześnie jest w nim najtrudniejsze, za to, że formując go na budowie, można uzyskać fantastyczną konstrukcję lekką, monolityczną i wytrzymałą – mówił Seweryn Nogalski.

BUDOWAĆ TRWAŁOŚĆ

Jedną z dwóch równorzędnych trzecich nagród otrzymała Maćków Pracownia Projektowa za budynek biurowo-usługowy „Nowy Targ” we Wrocławiu.
– Najbardziej cieszę się z tego, że udało nam się przekonać inwestora, by budynek, który jest w najbardziej witalnej części miasta, nie był introwertyczny. Żeby nie było tak, że wysysa z miasta to, co najlepsze, a oddaje miastu wyziewy CO₂ i spalin – tłumaczył arch. Zbigniew Maćków. – Udało się zrobić parter budynku, który nie jest galerią handlową z dwoma wyjściami tylko ciąg 17 punktów usługowo-handlowych, które budują na nowo witalność ul. Świętej Katarzyny i Piastowej. Ważna jest też fasada wykonana z prefabrykatów, z białego betonu architektonicznego, uszlachetniona metodą piaskowania w celu odsłonięcia kruszywa. Specjalnie je płukaliśmy, żeby blikało w słońcu. Chcieliśmy z budynku biurowego ściągnąć tzw. biurowość, a nadać jej „gmachowość”. Ten budynek stoi w mieście i buduje coś, na czym nam bardzo zależy w architekturze – buduje trwałość – wyjaśniał arch. Zbigniew Maćków.

Kolejną równorzędną nagrodę trzecią otrzymała siedziba Transportowego Dozoru Technicznego w Warszawie zaprojektowana przez pracownię JEMS Architekci.

Podstawowym materiałem konstrukcyjnym i wykończeniowym tego budynku jest beton. Fasadowe ściany z betonu architektonicznego otrzymały okładzinę z betonowych, wielkogabarytowych prefabrykatów. Połyskliwe glify okienne ze szlifowanego betonu kontrastują piaskowaniem okładziny fasadowej. Ściany w holach wejściowych, holach piętrowych, w części konferencyjnej i hotelowej zostały wykonane w technologii monolitycznego betonu architektonicznego albo zostały wykończone cienkościennymi prefabrykatami betonowymi. W całym budynku subtelna gradacja kolorystyki szarej betonowych elementów koresponduje z drewnianymi elementami wykończenia.

Ze względu na różne perypetie budowa obiektu trwała 10 lat. Nagrodę w imieniu autorów odbierali Olgierd Jagiełło i Marek Moskal z pracowni JEMS Architekci oraz reprezentujący inwestora Adam Radkiewicz z Transportowego Dozoru Technicznego w Warszawie.

– Gratulujemy inwestorowi cierpliwości, gdyż ten budynek, z różnymi perypetiami, był budowany przez 10 lat. A potem gratulujemy odwagi za to, że pozwolił sobie zbudować dom z betonu. Beton jest tam wszędzie. Na posadzkach jest zacierany. Na parterze jest wylewany. Szary. Ciepły. Czasami ma dodatki miki. Beton to niesłychanie plastyczne tworzywo, które pozwoliło zrobić z tego zabawę w różnego rodzaju szarości – mówił arch. Marek Moskal.

Prof. Jan Deja gratulował wszystkim nagrodzonym i nominowanym. – My jesteśmy o tym przekonani, ale wasze dzieła nas do tego upoważniają, żeby powiedzieć, że beton może być piękny, może być sexy i może być cool. Gratuluję i zapraszam w grudniu na jubileuszową, 25. edycję konkursu Polski Cement w Architekturze – mówił prof. Jan Deja.

Podczas wieczoru nagród w SARP przyznano także Nagrodę Honorową SARP za 2020 rok, którą otrzymał arch. Zbigniew Maćków, wielokrotny laureat konkursów Polski Cement w Architekturze i Nagrody Dni Betonu. Gratulujemy!

Piotr Piestrzyński