Za projekt „Dom w Grzepnicy” pracownia architektoniczna maxberg ze Szczecina otrzymała pierwszą nagrodę XXVI edycji konkursu Polski Cement w Architekturze. – W tym małym obiekcie zostały zawarte wszystkie zalety prefabrykacji – powiedział arch. Karol Nieradka podczas ogłoszenia wyników konkursu, które 2 grudnia 2022 r. odbyło się w siedzibie Stowarzyszenia Architektów Polskich w Warszawie.

Konkurs „Polski Cement w Architekturze” organizowany jest od 1997 roku przez Stowarzyszenie Architektów Polskich i Stowarzyszenie Producentów Cementu. W rozstrzygniętej 2 grudnia 2022 r. XXVI edycji konkursu nagradzane były najlepsze realizacje z użyciem technologii żelbetowej wykonane i przekazane do użytku przed końcem 2021 roku.

Wieczór nagród otworzyła prezes SARP Agnieszka Kalinowska-Sołtys. Na konkurs zgłoszono 24 obiekty, które oceniało jury w składzie:
–  wiceprezes SARP, przewodniczący Sądu – arch. Marek Chrobak
–  przedstawiciel Rady Prezesów SARP – arch. Magda Wielogórska
–  laureat ubiegłorocznej edycji konkursu „Polski Cement w Architekturze” – arch. Robert Skitek
–  architekt członek Kolegium Sędziów Konkursowych SARP, powołany przez ZG SARP – arch. Natalia Paszkowska
–  przedstawiciel Stowarzyszenia Producentów Cementu – Zbigniew Pilch
oraz sekretarz jury arch. Hubert Wąsek.
Po zapoznaniu się ze zgłoszeniami jury nominowało do finału 12 obiektów. Po dalszej dyskusji i kolejnym głosowaniu jury postanowiło nagrodzić 5 obiektów.

BETON MATERIAŁEM WSPÓŁCZESNEJ CYWILIZACJI

– Cieszę się, że przyjęliście państwo zaproszenie na XXVI edycję konkursu Polski Cement w Architekturze. Konsekwentnie trwamy w tym pomyśle organizacji konkursu, który w zamyśle organizatorów miał pokazywać piękno architektury, jakość, pokazywać, że z betonu można budować piękne obiekty. I choć te cechy architektury trwają od wieków: piękno, użyteczność i trwałość nie zmieniły się, to myślę, że na początku bardziej troszczyliśmy się o to, żeby jakość produktów – materiałów budowlanych była lepsza, żebyśmy my jako producenci nie musieli wstydzić się tego, co wy potem jako architekci wbudowujecie – mówił Zbigniew Pilch, szef marketingu Stowarzyszenia Producentów Cementu. – Teraz codzienność stawia przed nami kolejne wyzwania. Są to wyzwania związane z troską o środowisko i klimat. Po 26 latach wiemy, że beton jest materiałem naszej współczesnej cywilizacji, tak jak stal była materiałem rewolucji przemysłowej. Nie możemy poprzestać na tym, co do tej pory zrobiliśmy. Powinna nas cechować troska o to, żebyśmy szukali rozwiązań, jak minimalizować nasz wpływ na środowisko. Jako producenci cementu i betonu sami nie osiągniemy neutralności klimatycznej w 2050 roku. Potrzebujemy was – architektów, potrzebujemy wszystkich uczestników procesu budowlanego. Troszcząc się wspólnie o jakość architektury, trwałość i piękno, powinniśmy myśleć także o tym, że beton, który jest podstawowym materiałem naszej cywilizacji, jest materiałem doskonale wpisującym się w zrównoważone budownictwo, gospodarkę o obiegu zamkniętym czy zrównoważony rozwój. Apeluję do wszystkich, by nie mylić betonozy z betonem. Na głupotę nie ma lekarstwa. Za bezmyślne stosowanie granitu, kamienia czy asfaltu na rynkach naszych miast nie odpowiada beton. W każdym aspekcie: społecznym, środowiskowym czy ekonomicznym beton jest materiałem bardzo dobrze zdającym egzamin i dającym odpowiedź, jaka będzie przyszłość. Pod względem środowiskowym jest to materiał w pełni poddający się recyklingowi o niskim śladzie węglowym. W aspekcie ekonomicznym jest to jeden z najtańszych materiałów budowlanych. W aspekcie społecznym to materiał produkowany lokalnie, wykorzystujący lokalne, naturalne surowce. Pełen przekonania, że przed nami kilkadziesiąt lat konkursu Polski Cement w Architekturze, wierzę, że także kilkadziesiąt lat budowania pięknej architektury betonowej – dodał Zbigniew Pilch.

BETON JEST PODSTAWĄ W PRACY ARCHITEKTA

Podczas uroczystego finału najpierw wręczono nominacje konkursowe dla autorów 12 obiektów, a potem wyróżnienia i nagrody dla autorów 5 z nich.
Wyróżnienie w wysokości 2 tys. zł otrzymała pracownia archistudio studniarek + pilinkiewicz za „Dom (nie)powtarzalny”. Autorami projektu są Tomasz Studniarek i Małgorzata Pilinkiewicz.
Jury przyznało dwie równorzędne trzecie nagrody, po 5 tys. zł każda, dla autorów wieżowca SKYLINER w Warszawie i Centrum Biurowo-Usługowego MONOPOLIS w Łodzi.

Warszawski SKYLINER, dla inwestora Karimpol Polska Sp. z o.o., zaprojektowała pracownia APA Wojciechowski, a wykonała firma Warbud SA. Obiekt znajduje się przy rondzie Daszyńskiego na Woli. Ma 195 metrów wysokości i jest jednym z najwyższych biurowców w stolicy. Na 45 kondygnacjach oferuje 72 000 m² powierzchni użytkowej.
„Autorzy obiektu, posługując się znakomitym melanżem w zastosowaniu drewna, kamienia, szkła i betonu architektonicznego, w sposób świadomy kreują wnętrza pełne dostojności i elegancji” – czytamy w uzasadnieniu jury.
– SKYLINER jest to budynek bardzo nowoczesny i bardzo ekologiczny, dlatego chcieliśmy użyć jak najmniej materiałów we wnętrzach. Użyliśmy beton, drewno i szkło. To dzisiaj zostało docenione przez kapitułę konkursu, co nas bardzo cieszy – mówiła arch. Agnieszka Kalinowska-Sołtys z pracowni APA Wojciechowski.

Drugi z nagrodzonych obiektów, Centrum Biurowo-Usługowe MONOPOLIS w Łodzi, powstał na terenie dawnych Zakładów Przemysłu Wódczanego. Autorem projektu jest pracownia Grupa 5 Architekci, inwestorem – Virako Sp. z o.o., a wykonawcą – Budimex SA.
– Beton jest podstawą w pracy architekta, czy w formie fundamentowania, czy w formie konstrukcji, która może unieść całą architekturę. I tak jest również w Monopolis – tłumaczył arch. Michał Leszczyński z Grupa 5 Architekci. – Monopolis to stara fabryka, w której dokonaliśmy tak dalece idącego remontu z przebudową, że odkryliśmy piwnice i teren pod ziemią, czyniąc z nich przestrzeń publiczną. Wymagało to olbrzymich ilości betonu. Oczywiście na zewnątrz widzimy budynki ceglane, stal, szkło, drewno i olbrzymią ilość zieleni. Monopolis to nowe miejsce na mapie Łodzi. Są biura, usługi, kawiarnie, restauracje. Jest nawet teatr i będzie basen. Przy teatrze jest galeria sztuki i scena Monopolis. Właściciel inicjuje i realizuje całą agendę działań kulturalnych, które towarzyszą działalności komercyjnej. I to wszystko sprawia, że Monopolis jest bardzo dobrze odbierane przez mieszkańców Łodzi – mówił Michał Leszczyński.

FALOWANY BETON KSZTAŁTUJE AKUSTYKĘ

Drugą nagrodę w wysokości 8000 zł i nagrodę specjalną Stowarzyszenia Producentów Betonu Towarowego w wysokości 5000 zł otrzymała pracownia SLAS architekci – autorzy „Rozbudowy budynku Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. prof. Józefa Świdra w Jastrzębiu-Zdroju”.
Inwestorem obiektu była Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. prof. Józefa Świdra w Jastrzębiu-Zdroju, a wykonawcą INTRAVI Sp. z o.o., Sp.k.
Jury przyznało nagrodę za powściągliwość, a zarazem wyrazistość operowania tworzywem, jakim jest beton.
– W szkole w Jastrzębiu beton pełnił rolę podstawową: od tworzywa budowlanego, poprzez estetykę, konstrukcję i akustykę. Znalazł się tam głównie ze względu na niski budżet realizacji. W pewnym momencie przyjęliśmy, że beton, który został wbudowany, zostanie i nie będzie możliwości redukcji środków wyrazu – powiedział arch. Aleksander Bednarski z pracowni SLAS architekci.
Motyw falowanego betonu w sali koncertowej oraz holu nie tylko kształtuje właściwą akustykę wnętrza – staje się prostym środkiem estetycznym wiążącym odmienne przestrzenie, zarazem nawiązując do głównego motywu charakterystycznej elewacji – czytamy w uzasadnieniu jury.

– Dzięki zastosowanym materiałom obiekt ma bardzo dobrą akustykę, muzycy lubią tam ćwiczyć. Ostatnio usłyszeliśmy od pani dyrektor, że nawet nie chcą stamtąd wychodzić. Dla nas to ogromna radość i satysfakcja, że mogliśmy tworzyć coś, co teraz bardzo dobrze funkcjonuje – dodał arch. Mariusz Komraus z pracowni SLAS architekci.
Nagrodę Specjalną, w imieniu fundatora, Stowarzyszenia Producentów Betonu Towarowego w Polsce, wręczała dyrektor komunikacji Justyna Piotrowska-Łój.
– Beton jest wdzięcznym materiałem, tylko wymaga dobrych specjalistów, którzy potrafią z niego wyczarować obiekty takie, jak zgłaszane do konkursu. To państwo tworzycie. Perspektywa i możliwości, jakie daje zawód architekta, pozwalają doskonale wkomponować beton w otaczającą nas przestrzeń – mówiła Justyna Piotrowska-Łój.

PREFABRYKACJA TO PRZYSZŁOŚĆ BUDOWNICTWA

Pierwszą nagrodę w wysokości 15 000 zł otrzymał „Dom w Grzepnicy” zaprojektowany dla prywatnego inwestora przez pracownię maxberg sp. z o.o., a wykonany przez thomas praefab Międzyrzecz Sp. z o.o.
Jak poinformował arch. Karol Nieradka z pracowni maxberg „Dom w Grzepnicy” to parterowy dom jednorodzinny z wolnostojącym garażem, mający ok. 250 m² powierzchni użytkowej.

– Dla nas to był kolejny projekt z elementów prefabrykowanych trójwarstwowych. Z elewacją wylaną na etapie produkcji, ociepleniem wykonanym na produkcji oraz z częścią konstrukcyjną również zrobioną na hali. Przyjechały gotowe elementy, które zostały złożone na budowie w ciągu 4-5 dni – mówił arch. Karol Nieradka. – Oczywiście poprzedzone to było długimi miesiącami projektowania. Założeniem całego projektu było to, o czym rozmawialiśmy na samym początku z inwestorem, że jeżeli budujemy z prefabrykatów, to wyciągnijmy z tych prefabrykatów wszystko to, co jest najlepsze: szybki montaż, gotowa elewacja, gotowość wszystkich trzech komponentów, minimalizacja ilości ekip na budowie, a co za tym idzie mniej kolizji z poszczególnymi wykonawcami. I uwypuklijmy fakt, że to jest prefabrykowane. Dlatego rysunek elewacji, który pojawił się na tym budynku, całe podziały prefabrykatów, zostały tak zaprojektowane, żeby zrobić ciekawą elewację. Budynek ma delikatne przefazowania na elewacji i to jest odzwierciedlenie konstrukcyjne poszczególnych elementów, które przyjechały i zbudowały ten dom.

Czy prefabrykacja to przyszłość budownictwa? – Absolutnie tak. Wiemy doskonale, że to, co się dzieje w świecie zachodnim, następnie przychodzi do nas. Nie jesteśmy krajem specjalnie innowacyjnym, jeżeli chodzi o budowanie, a Niemcy i cała Skandynawia to jest absolutnie prefabrykacja. Koszty pracy wzrosły radykalnie. Dostępność materiałów i wahania cen tych materiałów są ogromne. Przy prefabrykacji mamy kontraktową cenę za montaż i za elementy, jednego wykonawcę, który wykonuje nam cały obiekt – przekonywał arch. Karol Nieradka. – Robimy w tej chwili budynki apartamentowe, sześciokondygnacyjne, o powierzchniach po 20 tys. m², z wielowarstwowych prefabrykatów. Bardzo szybki montaż, bo taki budynek robimy dwoma dźwigami w ciągu roku. Absolutnie prefabrykacja to jest tylko i wyłącznie przyszłość. Tradycyjne murowanie miesiącami tanią siłą roboczą powoli się kończy. Bo nie ma tej siły roboczej i nie bardzo ktoś chce tanio to robić.

ZA COŁOKSZTAŁT DZIAŁALNOŚCI TWÓRCZEJ

Stowarzyszenie Architektów Polskich oraz Stowarzyszenie Producentów Cementu przyznało Nagrodę Specjalną za całokształt działalności twórczej z użyciem technologii żelbetowej pracowni MEDUSA GROUP (Przemo Łukasik i Łukasz Zagała).
Nagrodę przyznano za całokształt pracy twórczej, a w szczególności za umiejętne i pełne wrażliwości i szczerości połączenie materiałów z technologią betonu, który nabiera dodatkowej jakości w konfrontacji z tradycją miejsca.
Podczas wieczoru nagród w SARP, Nagrodę Honorową SARP za 2022 rok otrzymał arch. Bogdan Kulczycki. Jego pracownia, która projektowała m.in. Centrum Olimpijskie w Warszawie, zdobyła za ten obiekt drugą nagrodę VIII edycji konkursu Polski Cement w Architekturze na najlepszą realizację architektoniczną z użyciem technologii żelbetowej, wykonaną i przekazaną do użytku do końca 2003 r.
Wszystkim Laureatom gratulujemy!

Piotr Piestrzyński

Wyniki XXVI edycji konkursu Polski Cement w Architekturze

WYRÓŻNIENIE otrzymał OBIEKT: DOM (NIE)POWTARZALNY
PRACOWNIA: archistudio studniarek + pilinkiewicz
AUTORZY: Tomasz Studniarek, Małgorzata Pilinkiewicz
Współpraca: Barbara Ziemba, Aleksandra Stolecka, Magdalena Sikora, Łukasz Chmiel
INWESTOR: prywatny
WYKONAWCA: brak danych

Dwie III NAGRODY otrzymały
OBIEKT: SKYLINER
AUTORZY: Szymon Wojciechowski, Michał Sadowski
Współpraca autorska: Salma Amarin, Iga Bednarz, Jerzy Biel, Piotr Cieślukowski, Justyna Dąbek, Aneta Decyk, Max Dobkowski, Sergiusz Frąckiewicz, Piotr Gałecki, Michał Grabski, Grzegorz Gurgacz, Katarzyna Jabłońska-Bida, Piotr Janczewski, Agnieszka Kalinowska-Sołtys, Karina Konieczny, Małgorzata Kosieradzka, Jarek Kubik, Beata Książek, Magda Maciąg, Paweł Majewski, Agnieszka Marach, Agnieszka Matys-Rudomino, Aleksandra Mroczek, Anita Mucha, Maciej Nowosielski, Monika Próchnicka, Magda Rachuta, Antonella Sassano, Katarzyna Gniewiewska-Sierakowska, Marta Wierusz, Karol Wojnarowski
INWESTOR: Karimpol Polska Sp. z o.o.
WYKONAWCA: Warbud SA
Opinia: Obiekt jest znakomitym przykładem wykorzystania tradycji wieżowców warszawskich do kreowania nowej jakości przestrzeni. Skrupulatne i bardzo precyzyjnie kształtowanie formy w połączeniu z wyważonym detalem architektonicznym tworzy niepowtarzalną bryłę w sylwecie centrum stolicy. Na szczególną uwagę zasługuje wykończenie wnętrz podkreślające zachowanie i wyeksponowanie elementów budowlanych i konstrukcyjnych. Autorzy obiektu, posługując się znakomitym melanżem w zastosowaniu drewna, kamienia, szkła i betonu architektonicznego, w sposób świadomy kreują wnętrza pełne dostojności i elegancji.

i OBIEKT: MONOPOLIS, Centrum Biurowo-Usługowe
PRACOWNIA: Grupa 5 Architekci
AUTORZY:
Architekci prowadzący: Rafał Grzelewski, Krzysztof Puta, Tomasz Szponar, Dominika Leonowicz
Współpraca autorska: Jerzy Lutomski, Biuro Projektów
INWESTOR: Virako Sp. z o.o.
WYKONAWCA: Budimex SA
Dawne Zakłady Przemysłu Wódczanego w Łodzi.
Opinia: Nagrodzony projekt jest doskonałym przykładem twórczej rewitalizacji starej zabudowy miasta. Poprzemysłowe budynki przywrócono do życia, wprowadzając w nie nowe funkcje – kulturalne, gastronomiczne i biurowe. Pomimo tej różnorodności, twórcom obiektu udało się wytworzyć jednolitą przestrzeń, wzbogacającą tkankę architektoniczną miasta.
Autorzy projektu wykorzystali piękno prostych materiałów, zestawiając zabytkową cegłę i stal kortenowską z drewnem, szkłem i surowym betonem. Beton został użyty w elementach konstrukcyjnych budynku, klatkach schodowych, reprezentacyjnym foyer oraz w elementach małej architektury znakomicie wpisanych w przestrzeń dziedzińca obiektu. Zastosowany tu betonowy monolit jest nie tylko solidnym elementem konstrukcyjnym, ale służy także jako siedzisko, ogród deszczowy, scena i widownia kameralnego amfiteatru.
Śmiałe kontrastowe zestawienia różnorodnych materiałów to zderzenie tradycji i nowoczesności, odzwierciedlające odbywający się w ostatnich latach proces odbudowy tożsamości Łodzi. Bogate dziedzictwo miasta wielokulturowego i wielkoprzemysłowego a jednocześnie miasta mody i wysokiej kultury bez wątpienia zasługuje na twórczą kontynuację. Kompleks Monopolis posiada wszystkie niezbędne ku temu przymioty. Jest miejscem wydarzeń kulturalnych i promocji wysokiego designu. Jest i z pewnością będzie miejscem atrakcyjnym i modnym w każdym tego słowa znaczeniu.

II NAGRODĘ i NAGRODĘ SPECJALNĄ Stowarzyszenia Producentów Betonu Towarowego otrzymał

OBIEKT: Rozbudowa budynku Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. prof. Józefa Świdra w Jastrzębiu-Zdroju o salę koncertową wraz z zagospodarowaniem terenu
PRACOWNIA: SLAS architekci
AUTORZY:
Autorzy projektu: Aleksander Bednarski, Mariusz Komraus
Współpraca: Karolina Tatar, Sonia Manssour, Monika Smorąg, Adam Skrzypczyk
Konstrukcja: Firma Inżynierska STATYK
Akustyka: archaKUSTIK
INWESTOR: Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. prof. Józefa Świdra w Jastrzębiu-Zdroju
WYKONAWCA: INTRAVI Sp. z o.o., Sp.k.
Opinia: Nagrodę przyznano za powściągliwość, a zarazem wyrazistość operowania tworzywem jakim jest beton, składające się na wyśmienity efekt, mimo ograniczeń budżetowych. Motyw falowanego betonu w sali koncertowej oraz holu nie tylko kształtuje właściwą akustykę wnętrza – staje się prostym środkiem estetycznym wiążącym odmienne przestrzenie, zarazem nawiązując do głównego motywu charakterystycznej elewacji. Mistrzowsko zróżnicowano kolor i formę, nadając odmienny charakter różnym funkcjonalnie przestrzeniom za pomocą tego samego motywu.

I NAGRODĘ otrzymał OBIEKT: DOM W GRZEPNICY
PRACOWNIA: maxberg sp. z o.o.
AUTORZY: arch. Karol Nieradka, arch. Michał Jaroszewicz
INWESTOR: prywatny
WYKONAWCA: thomas praefab Międzyrzecz Sp. z o.o.
Opinia: Główna nagroda została przyznana za konsekwentne zastosowanie prefabrykowanych elementów jako elementów zarówno konstrukcyjnych, jak i nadających jednoznaczny wyraz architektoniczny domu w Grzepnicy. Zastosowanie tej technologii wydaje się innowacyjne w aspekcie budownictwa jednorodzinnego; pozwala na zastosowanie mniejszej ilości materiałów wykończeniowych, zmniejsza uciążliwość budowy dla otoczenia oraz zapewnia dużą kontrolę projektanta nad efektem końcowym. Z drugiej strony wymaga niezwykle starannie i uważnie przygotowanego projektu, który zapewni budynkowi indywidualny, wpisany w miejscowy kontekst charakter.
Dom w Grzepnicy, dzięki rozbiciu na mniejsze bryły, zachowuje skalę niewielkiej siedliskowej zabudowy. Ciemne powściągliwe wykończenie elewacji, a także dobór gatunkowy roślin wprowadzonych w bezpośrednim sąsiedztwie domu, pozwoliły na wtopienie obiektu w najbliższe otoczenie.